De Wever doet oude VU-bastions herrijzen

Vooral boven de zuidoostelijke rand van de stad hangt een groot vraagteken. In het kanton Kontich behaalde de N-VA bij de federale verkiezingen van 2010 een recordscore van 37 procent. In het verleden had de Volksunie onder meer in Mortsel en Boechout zeer sterke afdelingen.

Nadat de partij was gesplitst, ging een groot deel van de glorie verloren.

De linkerflank van de voormalige VU noemde zich achtereenvolgens spirit en Vl.Pro, totdat ze uiteindelijk verdampte. Een van de laatste restanten is de lokale lijst PRO in Boechout, die er met Koen T'Sijen zelfs de burgemeester in huis heeft.

Met de rechtervleugel van de VU liep het helemaal anders. De N-VA kende een moeizame start en koppelde zichzelf voor de vorige lokale verkiezingen in 2006 op veel plaatsen aan CD&V vast. Dat leidde in sommige gemeenten tot spectaculair goede resultaten, zoals in Edegem, waar het huidige college van burgemeester Koen Snyders bestaat uit zeven CD&V/N-VA'ers en één eenzame schepen van Open Vld.

Zelfvertrouwen is groot

Ook in Mortsel besturen CD&V en N-VA mee. Maar daar delen ze de meerderheid met het begin deze week gesneuvelde kartel Groen/sp.a en met onafhankelijken, onder de controversiële groene burgemeester Ingrid Pira. En in Hove staat CD&Vburgemeester Luc Vuylsteke de Laps aan het hoofd van een coalitie van zijn partij met Hove Beweegt.

De kans is reëel dat de verkiezingen van 14 oktober het politieke landschap in de zuidoostrand grondig gaan veranderen. Bart De Wever heeft de Vlaams-nationalistische reflex weggehaald uit de klauwen van het cordon sanitaire. Het zelfvertrouwen is groot bij de N-VA.

Overal zijn nu sterke afdelingen present die op bevel van het nationale partijbestuur de lokale kartels met CD&V hebben opgeblazen.

In Boechout werpt de N-VA een ploeg met oud-burgemeester Fred Entbrouxk in de strijd. In Edegem, als woonplaats van Leo Tindemans traditioneel een christendemocratisch bastion, zijn de N-VA-ambities groot en kan de partij met Philippe Muyters zelfs een Vlaams minister inzetten. Dat biedt altijd perspectieven.

En in de stad Mortsel doet de gerespecteerde N-VA-schepen Erik Broeckx met veel enthousiasme een gooi naar de burgemeesterssjerp.

Gaat de N-VA de hele rand veroveren?

Dat valt onmogelijk te voorspellen.

Politicoloog Johan Ackaert, die zich heeft gespecialiseerd in lokale verkiezingen, gelooft dat de partij wordt overschat. Bij gemeentelijke verkiezingen spelen andere factoren een rol dan wanneer het gaat om het federale of het Vlaamse niveau, stelt hij terecht. Sterke burgemeesters of andere populaire lokale figuren kunnen het verkiezingsresultaat bepalen. En plaatselijke hete hangijzers kunnen van de stembusslag een soort referendum maken, zoals dat bijvoorbeeld in Mortsel zou kunnen gebeuren met de mobiliteit.

Hoe onvoorspelbaar ook, de inzet van deze verkiezingen is hoog. Dat geldt voor alle partijen, maar toch vooral voor N-VA en CD&V. De N-VA krijgt de kans om zichzelf als zelfstandige partij in veel gemeenten stevig te verankeren in de lokale besturen.

Dat is de beste garantie voor de toekomst van de partij, mocht de hype rond Bart De Wever in Brussel beginnen te krimpen zoals dat met Jean-Marie Dedecker is gebeurd.

Het is wel de vraag of de N-VA er in haar snelle groei in is geslaagd om overal afdelingen te smeden met kandidaten die voldoende geschikt zijn om te besturen.

Voor CD&V dreigt een minder vrolijk scenario. Nadat ze in de Vlaamse steden al veel van haar uitstraling was verloren, luidt nu de vraag of de partij wél kan standhouden in de schaduw van de stad. De rand is namelijk onmiskenbaar en vrij snel aan het verstedelijken, en ook dat kan een effect hebben op het kiesgedrag.